Bokblogger

Ein original roman om ein forfatter og hans karakter i romanen.

• Norsk tittel: Forfatter og karakter
• Forfatter: Renato Bartolomei
• Sjanger: Roman
• Antall sider: 305
• Utgivelsesår: 2022
• Utgiver: Boken Forlag

Renato Bartolomei bur i Arendal. Han har tidlegare utgitt dikt på Cappelens Signaler, og debuterte i 2018 som romanforfattar med boka «Speilboken» gjennom Gaveca Forlag. I 2020 gav han ut romanen «Etter Gud», før han fulgte opp med «Fugletrekk» i 2021. I 2022 kom han ut med romanen «Forfatter og karakter».

Tom skal visst være karakteren i en roman, men det går han ikkje med på. Skal noen være karakter så er det forfatteren – han som i følge Toms terapeut kun er en psykisk sykdom som Tom må skrive av seg. Og mens Tom vil bli kvitt ham – strever forfatteren med angst og med refusjonsbrev som ødelegger skrivingen og setter Toms liv i fare.

Denne boka er eit leseeksemplar frå forfatter. Eg er på ingen måte påverka av dette, og har skrevet min egen subjektive vurdering av «Forfatter og karakter».

I min bokblogg legg eg ut bøker som eg vil anbefale videre til deg som les den. Difor publiserer eg ikkje bokanmeldelser med karakter 3 eller dårligere. Unntaket er viss forfatter/forlag likevel ynskjer dette.

Dette er ein roman som omhandler det å skrive og om å bli skrevet, og inneheld terapi, angst og refusjoner. Fantasi og fiksjon, eller forankring til virkeligheten? Det må kvar og ein gjere opp si eiga meining om.

Forfatter Renato Bartolomei er kjent for å skrive sære bøker, og dette er intet unntak. Det er slik at eg faktisk er usikker på kvar eg skal byrje denne bokanmeldelsen.

Me møter ein forfatter som skriv om ein karakter. Eller er det motsatt? Er det karakteren som skriv om forfatteren? Eller er det ein forfatter som skriv om ein forfatter og hans karakter? Forvirret? Då er du ikkje åleine. Men litt etter litt kjem ein inn i handlinga og ein oppdager at dette er ein roman som består av fleire lag og som er solid skrevet.

Karakteren i romanen er Tom Blom. Han er ein ensom person som slit psykisk. Han våkner opp på eit «galehus» ein stad på Vestlandet. I møter med terapeut skal han forsøke å nøste opp i sine psykiske problem. Han har stemmer i hodet, men er det forteljarstemmen til forfatteren, eller er det han sjølv som skriv si eiga historie?

Forfatteren er Lenny Sedal, og han holder til i Arendal. Heilt tilfeldig samme plass som Bartomolei sjølv. Det store spørsmålet her er om Bartomolei skriv om seg sjølv, om det er fri fantasi eller om det er ein kombinasjon. Eg har ikkje fasitsvaret, så her må du lese sjølv og trekke egne konklusjoner.

Forfatteren slit med angst og sjølvtilliten daler i tråd med alle refusjonsbreva han får fra forlagene. Det er ingen som vil gi ut bøkene hans, og alt dette skjer medan han skriv på denne boka. Dette går ut over innhaldet og karakteren Tom, som havner i eit mellomrom titt og ofte, og byrjer å frykte for eit karakterdrap av sin forfatter eller stemme i hovudet.

Det verste ved et avslag er avslagene før. Et nytt avslag aktiverer nemlig hele raden av gamle nederlag, nå reiser de seg fra gravene og begynner å spøke. Først og fremst avslag fra det siste året, det vil si alt som kunne krype og gå av biblioteker, pluss Forfattersentrum, sentralbokhandlerne og de fleste bokhandlere. Forfattersentrum aviste romanen på grunn av manglende litterær kvalitet, de som tok inn flere enn de avviste. Det var det største nederlaget.

På institusjonen som Tom oppheld seg på møter me fleire brukere og ansatte. Og her finn me verkeleg ein sær gjeng, og eit univers som ein nok aldri har lest om før, samtidig som det er velkjent. Tom møter blant anna ein person som hevder han er forfatter av boka, han møter ei kvinne som er konstant seksuelt opphisset, og på isolatet får han kontakt med ein person som gir han dagboknotater frå sitt eiga liv. Og dette livet er så surrealistisk og sært at ein vert enda meir forvirra enn det ein i utgangspunktet var. Men det er vel ikkje utan grunn at denne personen er innelåst på eit isolat?

Dei ansatte har også sine mørke hemmeligheter og svin på skogen. Men korleis kan ein psykisk syk person som Tom avsløre dei, og overbevise folk om kva som skjer bak lukkede dører? Eller skjer det virkelig? Er det Tom sitt tankespinn som skaper situasjonene? Slike spørsmål må du som leser til stadighet forholde deg til. Kva er «virkelige» situasjoner, og kva er reint oppspinn?

Bartolomei har skapt ein unik historie. Den er sær, til tider surrealistisk og forvirrende. Men samtidig er den interessant, spennende og meget fascinerende. Den tuller til tankesettet til leseren på alle måter. Det er krevende å lese til tider, men samtidig er den lettlest. Den er sær, men samtidig fengende. Eg vaklet mellom å like og mislike historien, og denne boka bekrefter nok ein gong at Renato Bartomolei er ein strålende kunstner med ord. Det er få forunt å ha ein slik skrivemåte. Bøkene hans er for meg kultbøker som eg rett og slett elsker å ha i ei bokhylle. Kontrasten til andre romaner kunne knapt blitt større.

Jeg føler at jeg er lik forfatteren, tenker min karakter, og grunnen er enkel, tenker han, forfatteren er en del av meg, en psykisk komponent som er blitt selvstendig, det sa terapeuten på Kafé Shell, vi snakket lenge, terapeuten og meg. Så kom et mellomrom, et bunnløst gap, en blackout. Sitter og hører forfatteren mumle, skriver min karakter. Tynnes ut av forfatterens nærvær, føler meg knapt som en dose blekk i pennen hans… Rommet flimrer, holder meg fast i bordet og puster tungt. Forfatteren prøver å nulle meg ut. Tenker min karakter.

Forfatter skriv også om sitt privatliv. Her kan ein lese mellom linjene at han slit med angsten sin. Frustrasjonen over å ikkje nå opp, og dei stadige avslaga går utover dei som er rundt han. Nokre navn er anonymisert og innehar kun ein bokstav. Igjen dukker tankene opp om at noko av dette er henta frå Bartomolei’s eget liv… Er det dagboknotat frå hans eget forfatterliv? Uansett så er det interessante vinklinger og ei god forteljerstemme.

Det som er ekstra spesielt med denne romanen er at den er skrevet slik at den ikkje har vert gjennom noken form for redigering. Enkelte steder virker det som om forfatter skriv det som faller han inn der og da, og det kommenteres også av forfatteren (eller er det karakteren?) at «dette bør ein ta vekk» osv.. Igjen eit artig og sprøtt verkemiddel som fungerer overraskende godt i denne type bok. Og ikkje minst er det ein finger til alle som er negative til hans forfatterskap. Friskt og spenstig!

Tenker at jeg må stryke dette. Hvorfor? Det er jo min stil å stykke opp slik – forfatter, karakter, forfatter, karakter – et tikk-tokk-tog over skjøtene, men de sier jo: – Du skal ikke hakke opp, det får leseren av sporet, du velter det toget som lesningen er. – Ja ja, jeg vet det, sier jeg, – men denne boken er en finger til dere, en FUCK YOU! Jeg kjører motsatt fil, jeg tar alt dere kritiserer helt ut, jeg lar alt dere hater blomstre, og vanner og gjødsler det hver dag med alt pisset jeg skriver.

Dialogen mellom karakter og forfatter er herlig! Dei lever gjennom kvarandre og det knyttes eit bånd der som ein berre må like. På denne måten får ein eit unikt innblikk i karakterens/forfatterens tanker og væremåte. Sjeldan har eg lest ein roman der me kjem så mykje under hud og hår på ein karakter og er så detaljert på karakternivå. Det er ein fryd å lese, samtidig som det er frustrerende.

Bartolomei tar blant anna for seg bokbransjen, terapi, psykisk sjukdom, angst, det å skrive og det å bli skrevet om i denne romanen. Det ligg eit alvor og banker på døra, samtidig som det til tider er surrealistisk. Ei herlig blanding med andre ord.

«Forfatter og karakter» er ein kunstroman som berre må oppleves. Det er originalt og sært, det er forvirrende og oppklarende, det er ei bok som ein liker og misliker, og det er ei bok som ein berre «må» ha i bokhylla! Den skiller seg ut frå alt anna som er skrevet, og nok ein gong må eg hylle forfatter Renato Bartolomei for å gå egne veger.

TERNINGKAST: 4