Bokblogger

Ein dokumentar om livet som pasient i det norske helsevesenet. På godt og vondt. Mest på godt.

• Norsk tittel: Bare en fot
• Forfattar: Kjell Bjørn Alnes Løvik
• Sjanger: Dokumentar
• Antall sider: 154
• Utgivelsesår: 2021
• Utgiver: Kjell Løvik

Kjell Bjørn Alnes Løvik har mange års erfaring innen krisehåndtering og krisekommunikasjon. Løvik har skrevet fleire bøker innenfor dette temaet. Han har õg blant anna vært journalist i NRK. I 2021 gav han ut dokumentarboka «Bare en fot».

Bare en fot er først og fremst en bok om det å være en pasient, men i nesten like stor grad hvilken kommunikasjon som oppstår i helseinstitusjon. Boken er ment som en hyllest til de som daglig prøver å gjøre det beste for andre mennesker i en krise, men den handler også om de som kan gjøre livet vanskeligere for en pasient. Det har vært mye tårer underveis, men også masse galgenhumor og smil. Boken er skrevet med et glimt i øyet. Etter tolv operasjoner og inngrep måtte foten amputeres. Det tok fire år, og vel kommet på plass hjemme i det femte året ble det konstatert at jeg hadde fått Parkinson i tillegg. Det betyr mest trolig et liv på institusjon om noen år. Noe jeg selvfølgelig ikke ser fram til med glede, men velger å leve så fint som mulig fram til det skjer.

Denne boka er eit leseeksemplar frå forfattar. Eg er på ingen måte påverka av dette, og har skrevet min egen subjektive vurdering av «Bare en fot».

I min bokblogg legg eg ut bøker som eg vil anbefale videre til deg som les den. Difor publiserer eg ikkje bokanmeldelser med karakter 3 eller dårligere. Unntaket er viss forfatter/forlag likevel ynskjer dette.

Dette er ein dokumentar om livet som pasient i helsevesenet. Det er opp- og nedturer, og forfatter fortel ærleg frå tida han var pasient.

Boka er skrevet frå sjukesenga, og er forfatters eigne tanker og meininger. Me fylgjer han gjennom operasjoner, tilbakefall, amputasjon og opptrening. Han er innom fleire forskjellige steder for behandling, og me får hans ærlege tilbakemelding frå desse plassene. Det går på kommunikasjon mellom dei som jobber der og pasient.

Men la oss byrje med starten. Som 4-åring brakk han beinet tvert av i ei sykkelulykke. I 60 år har han gått skeivt, og deler av beinstrukturen i ankelen har blitt gnagd av over tid. I 2014 fekk han eit skikkelig overtråkk på foten. Den måtte opereres, og då starta problema. Ei lang rekke med uheldige situasjoner oppstod, og det vart etter kvart mange operasjoner. Han fekk også blodpropp og såret vart angrepen av bakterier. Dette førte til at Løvik gjekk på ein psykisk smell, i tillegg til å ha smerter. Frå sjukesenga brukte han tida på å observere og analysere kommunikasjonen som vart gjort mellom pasient og dei ansatte. Han har også lagt vekt på hans erfaringer med å dele fleirmannsrom med andre pasienter.

Løvik har skrevet ein kort og effektiv bakgrunnsinformasjon forut for operasjonene. Her vert me satt inn i kvifor og årsak. Han skriv åpent om følelser og tanker. Dette er ein person som legg sjela si åpent fram for leseren. Og det er berre på denne måten me skjønar hans problematikk og ikkje minst hyllest til dei som jobbar dagleg med å gjere kvardagen litt betre for mennesker som slit fysisk og/eller psykisk.

Forfattar er flink til å bruke galgenhumor og sjølvironi, og ting er skrevet med eit glimt i auga. Dette er eit meget godt verkemiddel i ei ellers litt «tungt» innhald med sjukdom, smerte og fortvilelse. Då er det godt å kunne dra litt på smilebåndet innimellom medan ein les.

Underveis i sykehusoppholdene ble jeg sendt til fedmeklinikken for å gå ned noen kilo før operasjonen. Ordet fedmeklinikk er forferdelig. Jeg prøvde å snike meg inn i håp om ikke å bli sett. Merkelig oppførsel, folk så meg jo hele tiden uten å tenke på at det der er en pasient på fedmeklinikken. At jeg er tjukk, klarer jeg ikke å skjule. Det har jeg vært hele livet og utallige forsøk på å gå ned i vekt mislykkes, bortsett da de amputerte foten. Det var en effektiv vektreduksjon.

Boka er av halvstort format. Sidene er stort sett tettpakka med tekst. Her kunne ein nok ha lagt inn fleire avsnitt, og meir luft for å få opp lesevennligheten på boka.
Språket er bra. Ein kan sjå at det er skrevet over ein lang periode, sidan det er litt hopping att og fram i sjukdomsforløpet, og dermed oppstår ein del gjentakinger her og der. Med litt betre struktur kunne dette vert unngått. Eg må i denne sammenheng få legge til at forfattar har gitt ut boka sjølv, og i så måte nok har stått for det meste/alt av arbeidet.

Løvik kjem med gode og reflekterte tanker rundt kommunikasjon og oppførsel. Både det som legges fram bevisst av ein person, men også det som kjem fram ubevisst, det nonverbale, i form av kroppsspråk. Han skriv om taushetsplikt og brudd på dette. Dette gjeld spesielt når ein er på eit fleirmannsrom og legevisitten er i gang.

Fyrst og fremst hyller han dei ansatte. Han skriv om enkelte som går langt ut over sin stillingsinstruks for at han skal få ein litt betre kvardag. Men han har også med episoder der han opplever det motsatte. Løvik skildrer følelseslivet sitt, og viser med dette at det ikkje er alltid like masse som skal til for å glede eit menneske som er lenket til sjukesenga. Det er ofte dei små tinga i kvardagen som kan være forskjell på ein god og ein dårleg dag. Mange er flinke til å lese sine pasienter, og ta seg litt tid for å vise at pasienten blir sett og ikkje er til ein byrde.

Jeg rullet tilbake til rommet mitt. Der satt jeg og synes synd på meg selv da det banket på døren og en av sykepleierene kom inn. Hun hadde med is og kaffe. Hun hadde sett meg sitte på balkongen og skjønte at jeg trengte en prat. Det var så utrolig godt å oppleve at slikt skjedde. Da hun gikk fikk jeg en varm god klem og et smil som fortalte at hun så meg. Det verdifulle øyeblikket når en sykepleier stryker over handa mi eller kinnet er verdt mer enn all annen medisin den dagen.

Forfatter bruker ofte enkelthendingar i sine historier, og dermed får ein litt hopping att og fram i tid. Han skriv blant anna om medpasienter og si eiga mor gjennom sorg og død.

Litt dobbeltmoral vert det når han kritiserer helsevesen for å bryte taushetsplikter, medan han sjølv skriv om sjukdommene til sine medpasienter. Sjølvsagt utan å navngi dei, men ein føler likevel at det kanskje er litt unødvendig å skrive om andres sjukdommer.

Boka er fyrst og fremst for dei som jobber med personer. Enten det er studenter eller personer som har jobbet ein årrekke i helserelaterte yrker, så vil ein lære om kommunikasjon i denne boka. Kanskje har ein blitt litt inngrodd i system og arbeidskvardag, og treng ein liten oppkvikker, eller kanskje ein er heilt fersk og treng nokre tips på vegen. Denne boka treff alle med sitt innhald

Løvik skriv om det aller meste ein opplever på eit sjukeopphald. Lesere vil garantert kjenne seg att i situasjoner. Her skildres alt frå vasking og stell til venting, venting og atter venting. Det skrives også om det psykiske aspektet ved å være innlagt. Ein kan føle på ensomheita, utan at ein nødvendigvis ikkje har folk rundt seg. Sosiale medier, familie og vener er eit godt verkemiddel mot dette, men til syvende og sist er det ein sjølv som ligg der med tankene og smerten. Her er forfatter dyktig til å skildre det som foregår i sinnet.

«Bare en fot» er ei sjukehusdagbok der me får eit godt innblikk i det norske helsevesenet sett frå ein pasients ståsted. Denne boka bør definitivt leses av personer som jobber på sjukehus og institusjoner. Den er tankevekkende og litt skremmende. Men framfor alt er den hjertevarm med eit glimt i øyet. Og ikkje minst ein hyllest til alle dere som jobber i helsevesenet.

TERNINGKAST: 4