Bokblogger

Ein mektig og sterk sjølvbiografi om rusavhengighet.

• Norsk tittel: Narko-Mann
• Forfatter: Trond Petter Dahl
• Sjanger: Sjølvbiografi, Dokumentar
• Antall sider: 446
• Utgivelsesår: 2025
• Utgiver: Trond Petter Dahl

Trond Petter Dahl (Født 1980) debuterte som forfattar med sjølvbiografien «Narko-Mann» i 2025.

Narko-mann er boka for deg som vil forstå hvordan rusavhengighet virkelig føles. For deg som har kjent på utenforskap. For deg som jobber med mennesker i krise. For deg som har vært der selv. Og for deg som vil lese en bok du aldri kommer til å glemme. Narko-mann er en ærlig og brutal selvbiografi om et liv levd langt utenfor A4-livet – et liv i rus, kriminalitet, psykisk smerte og kampen for å overleve. Trond Petter Dahl skriver med en ufiltrert råskap som treffer deg midt i magen. Han tar deg med tilbake til barndommen i Tromsø, til et hjem fylt av både kjærlighet og frykt, hvor identiteten hans begynte å formes – og hvor mørket først begynte å slå rot i ham. Gjennom barndomsminner, ungdomstid, flytting, vold og et stadig sterkere rusmisbruk, dras leseren med inn i en virkelighet de færreste har kjent på kroppen – men som altfor mange lever i. Trond har blitt gjenopplivet etter utallige overdoser, blitt slått helseløs, han har svindlet andre, sittet i fengsel, vært innlagt på psykiatrisk og bodd på gata. Men dette er ikke bare en historie om å falle – det er en historie om å reise seg. Gang på gang. Med et språk som er like poetisk som det er brutalt, skriver Trond Petter om hvorfor han valgte rusen, hva den ga ham – og hva den tok fra ham. Han skriver om skyld, skam, tilgivelse og identitet. Om den lille gutten som bare ville bli sett. Om tenåringen som lærte å skjule smerte bak sinne. Om mannen som måtte gå helt til grensen av livet – og litt til – før han klarte å velge en ny vei. Narko-Mann er ikke en moraliserende bok. Den unnskylder ikke. Den glorifiserer ikke. Den forklarer. Den forsøker å forstå. Forfatteren har ingen behov for å bli likt – men et sterkt behov for å være ærlig. Han skriver for å forstå seg selv, men også for å nå ut til andre som har kjent eller kjenner på mørket. Kanskje gir boka noen svar. Kanskje gir den noen flere spørsmål. Men først og fremst gir den innsikt i et liv vi sjelden får høre om fra innsiden.

Denne boka er eit leseeksemplar frå forfatter. Eg er på ingen måte påverka av dette, og har skrevet min egen subjektive vurdering av «Narko-Mann».

I min bokblogg legg eg ut bøker som eg vil anbefale videre til deg som les den. Difor publiserer eg ikkje bokanmeldelser med karakter 3 eller dårligere. Unntaket er viss forfatter/forlag likevel ynskjer dette.

Dette er ein sjølvbiografi med rusavhengighet i fokus.

Dahl har skrevet ein ærleg og usminka sjølvbiografi om sitt liv som rusavhengig. Men ein finn også mykje på det menneskelege planet; håp, styrke og det å bruke sine nærmeste som motivasjon for å bli rusfri.

Me fylgjer forfattar frå sine fyrste barneår på Knausen, før turen gjekk til Ramfjord. Det var ein spontan og impulsiv ung gutt som blant anna stjal frå ung alder av. Det viser seg tidleg at han er ei lita urokråke, men det er fyrst når han runder 10 år, og dei flytter til Sør-Sverige at hendingar begynte å forme ham som person. Ein frykt og usikkerhet begynte å snike seg inn hos forfattar, og han utagerte med å stjele og gjere innbrudd med ein kompis. Dette er starten på eit liv som skal ta mange vendinger, både positive og negative.

Dahl bruker tid på dei forskjellige fasene i livet. Han rusher ingenting, og på denne måten bygger han opp ei historie, samtidig som eg som lesar vert kjent med personen Trond Petter Dahl.

Jeg var ikke narkoman, de er jo mennesker som virkelig sliter. Jeg definerte meg selv som en narko-mann – en mann som rusa seg, men som hadde full kontroll over misbruket sitt.

Det er ein ærleg beretning me får ta del i. Han legg ikkje skjul på det han har gjort, og står ved det på godt og vondt. Forfatter skildrer eit liv som veksler mellom tung rus, psykiatri og rusklinikker på den eine sida, kjæreste, born, rusfrihet og eit håp om ei lysere framtid på den andre sida. Det er ein berg – og dalbane av ei historie som fascinerer, fortviler og engasjerer.

Forfatter har fleire gonger stått på kanten av ein bunnløs avgrunn og har kikket døden i augene fleire gonger. Likevel har han klart å reise seg, kroppen har respondert, og han har skrevet denne boka på ein velskrevet og reflekterende måte. Det er sjelden vare å kunne lese om denne siden av rusavhengigheten, der me får dei innerste tankene servert.

Jeg hadde på mange måter gitt opp meg selv og livet mitt, men innerst inne var det likevel et lite lys av håp. Et håp om at ting på mirakuløst vis skulle bli bedre en dag.

Det aller meste kretser rundt rus og kva det gjer med eit menneske. Det viser også ringvirkningene av det, korleis det går ut over mange mennesker rundt ein, og ikkje minst den tøffe vegen tilbake for å bli rusfri.

Medan eg leste så vart eg oppgitt over forfatter som sprakk fleire gonger når ting var i ferd med å komme på rett kjøl. Kvifor kunne han ikkje berre holde seg i skinnet? Men når ein leser boka, så får ein ein stor forståelse for kva rusavhengighet faktisk er, og kor avhengig ein faktisk blir av stoffer og medikamenter. Min forståelse for rusavhengige har dermed økt enormt gjennom denne boka, takket være den ærlege og opne stemma til forfatter.

Det er vanskeleg for ein utenforstående å forestille seg korleis det er å leve eit liv som rusavhengig. Med denne boka så klarer forfatter å danne eit bilete av nettopp dette. Det er ei sterk historie som berører lesar på fleire plan. Forfatters kjærleik til sin datter er ein av tinga me fylgjer. Det er rørende å lese, og når forfatter meir eller mindre avslutter boka med eit brev som hans dotter har skrevet til ham… Då er ringen sluttet og det er ei verdig avslutning på ei bok som er som ein vaskemaskin. Den kaster deg rundt og skaper eit vell av følelser hos lesar.

Gjennom boka får me ta del i eit liv som har bestått av mykje kriminalitet og rus. Det har vert nokre dommer og soninger, det har vert biljakt og smugling. Men midt oppi dette får me ein person som bryr seg om familie, som bryr seg om vener, og som dermed glemmer litt seg sjølv. Kontrastene er store, og viser at menneskets irrganger nødvendigvis ikkje er A4.

Trond Petter Dahl er ein mann som virker å ha like mange liv som ein katt. Men det som fascinerer mest av alt, er at han reiser seg. Gang på gang. Det er ein mann som ikkje vil gi opp livet, sjølv om han i dei mørkeste stundene har ei anna oppfatning. Det er ein viljesterk mann som, på tross av alt han har gjort, ein berre må heie på og håpe at det er ein lykkelig slutt.

Jeg visste at jeg kunne klare det – det å slutte var ikke problemet. Problemet var å ikke starte igjen. Dette hadde vært livet mitt i så mange år. Av og på. Ned og opp. Ren og rusa. Håp og fortvilelse. On top og bunnløs.

Dahl er ein velkjent skikkelse på Instagram. Gjennom fleire år har han delt sine opp- og nedturer for sine følgere gjennom kontoen «veientilbake2021».

Ein finn faktabokser rundt om i boka, der me får eit innblikk i kva f.eks narkotiske stoffer består av, og kva det gjer med kroppen. Det er óg ein del bilete frå forfatters liv, som er ein fin kontrast til teksten.

Forfatter skriv også litt om Helse-Noreg, og alt kva det innebærer på godt og vondt. Møter med leger, psykiatere og anna helsepersonell byr på gode og mindre gode opplevingar når ein er langt nede i livet, eller treng hjelp til å reise seg att. Det er interessant å lese om oppfatningene og stegene som vert nytta for å forsøke å få Dahl rusfri og hjelp med lindring frå sin Bekhterev-sjukdom.

Dette er stemmen, ansiktet og foregangsfiguren til alle som slit med rusavhengighet. Eg kan ikkje anna enn å anbefale denne boka på det varmeste. Den passer for alle, men sjølvsagt vil folk som er nært ein person som slit med dette, ha ekstra utbytte av boka. Det gir eit innsyn som er unikt.

Dette er ei viktig bok. Forfatter har fyrst og fremst skrevet den for å bli kjent med seg sjølv på eit nytt plan og som terapi. Men sluttproduktet er noko langt meir enn som så. Det er eit stilstudie i rusavhengighet og ein ser at det er ikkje langt frå himmel til helvete. Små ting kan trigge ein person ut i avhengighet, men små ting kan også få personer til å klare å snu det negative tankekjøret over til noko positivt.

«Narko-Mann» er ein ærleg og velskrevet sjølvbiografi om rusavhengighet. Forfatter deler villig vekk av sine djupeste daler og innerste tanker, og me får eit usminka bilete som ein sjeldan har lest om før. Lærerik, interessant, opplysende, skremmende, rørende, provoserende og hjertevarme er berre noko av det ein sit att med når boka er ferdiglest. Eg ser for meg at denne boka vil score høgt når folk skal trekke fram «Årets bok» i 2025.

TERNINGKAST: 6